Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego

POZIOM 3

Powiadomienie o ryzyku wystąpienia przekroczenia poziomu alarmowego dla pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu

INFORMACJE O ZAGROŻENIU

Wrażliwe grupy ludności

• osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób serca (zwłaszcza niewydolność serca, choroba wieńcowa),
• osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego (np. astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc),
• osoby starsze, kobiety w ciąży oraz małe dzieci,
• osoby z rozpoznaną chorobą nowotworową oraz ozdrowieńcy.

Możliwe negatywne skutki dla zdrowia

Osoby cierpiące z powodu chorób serca mogą odczuwać pogorszenie samopoczucia np. uczucie bólu w klatce piersiowej, brak tchu, znużenie.

Osoby cierpiące z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego mogą odczuwać przejściowe nasilenie dolegliwości, w tym kaszel, dyskomfort w klatce piersiowej, nasilenie się objawów ataków astmy.

Podobne objawy mogą wystąpić również u osób zdrowych. W okresach wysokich stężeń pyłu zawieszonego w powietrzu zwiększa się ryzyko infekcji dróg oddechowych.

Zalecane środki ostrożności

Ogół ludności:

• unikaj intensywnego wysiłku fizycznego na zewnątrz,
• nie wietrz pomieszczeń,
• nie zwiększaj zanieczyszczenia powietrza, np. nie pal w kominku.

Wrażliwe grupy ludności:

• unikaj wysiłku fizycznego na zewnątrz, w miarę możliwości nie wychodź na zewnątrz,
• nie zapominaj o normalnie przyjmowanych lekach,
• osoby z astmą mogą częściej odczuwać objawy (duszność, kaszel, świsty) i potrzebować swoich leków częściej niż normalnie,
• nie wietrz pomieszczeń,
• nie zwiększaj zanieczyszczenia powietrza, np. nie pal w kominku.

W przypadku nasilenia objawów chorobowych zalecana jest konsultacja z lekarzem.

Zaleca się również:

• zwiększenie nadzoru nad osobami przewlekle chorymi, w tym niepełnosprawnymi,
• stosowanie środków ochrony osobistej (np. tzw. masek antysmogowych) tylko po konsultacji z lekarzem,
• prowadzenie szerokiej edukacji adresowanej przede wszystkim do uczniów szkół podstawowych, średnich oraz ich prawnych opiekunów, dotyczącej problemu zanieczyszczonego powietrza oraz możliwych zachowań i czynności zmniejszających ryzyko narażenia na wysokie stężenia zanieczyszczeń w tym pyłu zawieszonego,
• bieżące śledzenie informacji o zanieczyszczeniu powietrza

  (https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/current).

DZIAŁANIA ZMIERZAJĄCE DO OGRANICZENIA PRZEKROCZEŃ

Zakres działań krótkoterminowych

Działania prewencyjne określone dla ALARMU II STOPNIA przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego w Planie działań krótkoterminowych (PDK), który stanowi integralną część Aktualizacji Programu ochrony powietrza (POP), w tym w szczególności:

• wzmożone kontrole w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w urządzeniach nieprzeznaczonych do tego celu,
• wzmożone kontrole dotyczące przestrzegania ograniczeń i zakazów wynikających z uchwały antysmogowej,
• zalecenia korzystania z komunikacji miejskiej zamiast indywidualnej

Działania operacyjne określone dla ALARMU II STOPNIA przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego w Planie działań krótkoterminowych (PDK), który stanowi integralną część Aktualizacji Programu ochrony powietrza (POP) w zakresie:

1. emisji powierzchniowej:

• czasowy zakaz palenia w kominkach opalanych paliwem stałym, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych w okresie grzewczym albo nie spełniają norm ekoprojektu,
• czasowe zawieszenie robót budowlanych, uciążliwych ze względu na jakość powietrza,
• nakaz zraszania pryzm materiałów sypkich w celu wyeliminowania pylenia,

2) emisji liniowej:

• zakaz wjazdu samochodów na wyznaczone obszary w centrach miast,
• przeniesienie uciążliwego natężenia ruchu samochodowego na odcinki alternatywne, wyznaczone przez zarządzających drogami na danym obszarze,
• ograniczenie ruchu samochodowego poprzez korzystanie z innych form komunikacji, np. komunikacji publicznej darmowej w czasie trwania alarmu,
• upłynnienie ruchu drogowego poprzez stosowanie inteligentnych systemów zarządzania ruchem, tzw. „zielona fala”,
• wprowadzenie bezpłatnej komunikacji publicznej,
• montaż tablic informujących o objazdach,
• zakaz wjazdu samochodów ciężarowych powyżej 3,5 Mg na wyznaczone trasy w miastach,
• rozwinięcie akcji informacyjnych i edukacyjnych, promujących wspólne dojazdy do pracy (jednym samochodem) oraz korzystania z komunikacji miejskiej,
• tworzenie systemów połączenia parkowania z komunikacją publiczną – parkuj + jedź „P+R” dla indywidualnych osób.

3) emisji punktowej:

• czasowe ograniczenie produkcji w instalacjach mających szczególnie uciążliwy wpływ na jakość powietrza wskazanych w Planie działań krótkoterminowych jako mających największy wpływ na jakość powietrza na danym terenie.

Działania prewencyjne określone dla ALARMU I STOPNIA przez Zarząd Województwa Świętokrzyskiego w Planie działań krótkoterminowych (PDK), który stanowi integralną część Aktualizacji Programu ochrony powietrza (POP), w tym w szczególności:

• zalecenie rezygnacji z korzystania z kominków opalanych paliwem stałym, jeżeli nie stanowią one jedynego źródła ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych albo nie spełniają norm ekoprojektu,
• wzmożone kontrole w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów w urządzeniach nieprzeznaczonych do tego celu,
• wzmożone kontrole dotyczące przestrzegania ograniczeń
  i zakazów wynikających z uchwały antysmogowej,
• zalecenia korzystania z komunikacji miejskiej zamiast indywidualnej.

INFORMACJE ORGANIZACYJNE

Data wydania

06.03.2025 r. godz. 9:30

Podstawa prawna

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 54 z późn. zm.)
• Obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 12 kwietnia 2021 roku w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. 2021, poz. 845).

Źródła danych

Państwowy Monitoring Środowiska – dane z systemu monitoringu jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska

Opracowanie

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Departament Monitoringu Środowiska
Regionalny Wydział Monitoringu Środowiska w Kielcach

Publikacja

https://powietrze.gios.gov.pl/pjp/rwms/13