Jad kiełbasiany
Jad kiełbasiany jest silną neurotoksyną produkowaną przez gram-dodatnią bakterię (Clostridium botulinum) w warunkach beztlenowych. Przypadkowe zatrucia jadem kiełbasianym występują po spożyciu zakażonych i niewłaściwie przechowywanych potraw konserwowanych (najczęściej konserwy mięsne, rybne i warzywne).
Sygnały zagrożenia
1. Jednoczesne lub w krótkich odstępach czasu wystąpienie potwierdzonych klinicznie i (lub) laboratoryjnie zatruć jadem kiełbasianym w ilości przekraczającej średnią z ostatnich trzech miesięcy.
2. Jednoczesne lub w krótkich odstępach czasu wystąpienie zespołów klinicznych (nie potwierdzonych etiologicznie) objawami przypominających zatrucie jadem kiełbasianym.
3. Dokonany atak bioterrorystyczny z użyciem jadu kiełbasianego w innych krajach, szczególnie ościennych.
4. Groźba (jawna lub pochodząca z danych wywiadu) ze strony organizacji ekstremistycznych (w tym państw) dokonania ataku bioterrorystycznego z użyciem jadu kiełbasianego.
Źródła zatrucia jadem kiełbasianym w ataku terrorystycznym
- pokarmy zatrute jadem kiełbasianym,
- wdychany aerozol zawierający toksynę botulinową.
Okres wylęgania
- po spożyciu pokarmów zatrutych jadem kiełbasianym objawy neurologiczne pojawiają się wcześniej - już w ciągu 12-36 godzin;
- po narażeniu wziewnym objawy neurologiczne pojawiają się później - po 24-72 godzinach.
Objawy kliniczne zatrucia jadem kiełbasianym
- Pacjent jest przytomny z zachowanym kontaktem logicznym, bez gorączki;
- Symetryczne porażenia nerwów czaszkowych (opadanie powiek, osłabienie zaciskania szczęk - opadanie żuchwy, trudności w połykaniu i w mowie);
- Nieostre i (lub) podwójne widzenie;
- Symetryczne, zstępujące osłabienie siły mięśniowej (zajęciu ulegają najpierw mięśnie ramion, następnie mięśnie oddechowe, w końcu mięśnie kończyn dolnych);
- Zaburzenia oddychania w wyniku porażenia mięśni oddechowych i opadania głośni.
Działania zapobiegawcze
Brak szczepionki przeciw jadowi kiełbasianemu. Dostępna jest immunoglobulina.
Nadzór epidemiologiczny nad osobami chorymi
- Osoby, u których stwierdzono lub podejrzewa się zatrucie jadem kiełbasianym, podlegają przymusowej hospitalizacji. Wymagane jest stosowanie uniwersalnych środków bezpieczeństwa biologicznego na poziomie BSL-2.
- Chorzy nie wymagają izolacji ani osobnych pokoi w szpitalu.
- Transport chorych nie wymaga szczególnych zabezpieczeń.
- Po wypisaniu ze szpitala pacjenci wracają do swego środowiska bez dodatkowych zaleceń epidemiologiczno-sanitarnych.